Ontmoetingen met Ambrosius

algemeen
Hier zien we drie simultane scènes van Augustinus’ geleidelijke maar totale bekering tot het katholieke geloof waarbij Ambrosius een rol speelde.

De linker scène heeft niets van een beleefdheidsbezoekje van de pas benoemde stadsretor Augustinus aan bisschop Ambrosius. Zij voeren begeleid door vele handgebaren een twistgesprek dat zo hoog oploopt, dat de secretaris van Ambrosius de boeken moet raadplegen. We zien in het middengedeelte Augustinus’ moeder Monnica neergeknield voor de bisschop. Zij luistert naar hem. Wil zij aan Ambrosius steun vragen met het oog op de bekering van haar zoon? Het verschil in houding tussen haar en haar zoon ten opzichte van Ambrosius maakt veel duidelijk. Het rechtergedeelte van het fresco is helaas aangetast door vocht en daardoor in een slechte staat. Maar nog juist zichtbaar is hoe Monnica’s gebed wordt verhoord. Zittend onder de preekstoel van Ambrosius wordt Augustinus geraakt door diens preken. Hij luistert, evenals de groep vrouwen.

specifiek
De architecturale achtergrond behoort niet tot het beste dat Benozzo Gozzoli in San Gimignano heeft geschilderd. De symmetrie van de twee doorkijkjes is saai en komt enigszins gekunsteld over. De drie gebouwen corresponderen nauwelijks met de drie scènes. Stelt het hoge gebouw links boven de zittende Ambrosius zijn bisschoppelijk paleis voor? De beide kerktorens in het doorkijkje op de achtergrond vormen in elk geval wel een verwijzing naar zijn functie. Het balkenplafond, dat in het bovenste gedeelte van het middelste gebouw is geschilderd, is perspectivisch onjuist. Is hier een leerling bezig geweest, ontsnapt aan het kritische oog van zijn meester? Of hebben we hier te doen met een reducerend perspectief waarbij de ontwerper rekening probeerde te houden met het standpunt van de toeschouwer? De afbeelding zit immers wel enkele meters boven ons hoofd! Wel vragen, geen antwoorden.

Tekst : drs. Ger Jacobs
Foto’s : Jan van Lierop, Ger Jacobs, Jan-Martijn van der Werf, en de iconografie op http://www.augustinus.it/iconografia/index.htm
Met dank aan de Augustijnen van San Gimignano.